Νέα εγκεκριμένη θεραπεία για παιδιά και εφήβους με υποτροπιάζουσα μορφή ΠΣ

  • Μαρία Τσιλιμιγκάκη
Η Novartis ανακοίνωσε ότι ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) ενέκρινε τη φινγκολιμόδη για τη θεραπεία των παιδιών και των ενηλίκων ηλικίας από 10 έως κάτω των 18 ετών με υποτροπιάζουσες μορφές πολλαπλής σκλήρυνσης (RMS), καθιστώντας την, την πρώτη τροποποιητική της νόσου θεραπεία που ενδείκνυται για αυτούς τους ασθενείς.

Αυτή η έγκριση επεκτείνει το ηλικιακό εύρος χορήγησης της φινγκολιμόδης, σε σχέση με το προηγούμενο εγκεκριμένο που απευθυνόταν σε ασθενείς ηλικίας 18 ετών και πάνω με RMS. H φινγκολιμόδη χαρακτηρίστηκε ως επαναστατική θεραπεία από τον FDA τον Δεκέμβριο του 2017 για αυτή την παιδιατρική ένδειξη.

«Επιτέλους τώρα έχουμε μια εγκεκριμένη από τον FDA θεραπεία για τα παιδιά και τους ενήλικες με υποτροπιάζουσα ΠΣ», δήλωσε η Dr. Brenda Banwell, Επικεφαλής του Τμήματος Νευρολογίας στο Παιδιατρικό Νοσοκομείο της Φιλαδέλφειας, η οποία υπήρξε μία από τους κύριους ερευνητές της πιλοτικής μελέτης που υποστήριξε την παιδιατρική έγκριση. «Οι επαναλαμβανόμενες υποτροπές είναι πιο συχνές στα παιδιά και τους εφήβους με ΠΣ απ’ ό,τι στους ενήλικες, οπότε αυτά τα νέα είναι ενθαρρυντικά για τους ασθενείς και τις οικογένειές τους».

Ενώ η ΠΣ διαγιγνώσκεται κυρίως στους ενήλικες, τα παιδιά και οι έφηβοι με αυτή την χρόνια πάθηση συχνά εμφανίζουν τακτικότερες υποτροπές και εγκεφαλικές βλάβες σε σχέση με τους ενήλικες με ΠΣ.

«Από τη στιγμή που επέφερε επανάσταση στη θεραπεία της υποτροπιάζουσας ΠΣ ως η πρώτη τροποποιητική της νόσου θεραπεία που λαμβάνεται από του στόματος, η φινγκολιμόδη έχει γίνει το θεμέλιο της θεραπείας για τους ενήλικες ασθενείς», δήλωσε ο Paul Hudson, CEO, Novartis Pharmaceuticals. «Η σημερινή ανακοίνωση είναι το αποτέλεσμα της καινοτόμου προσέγγισής μας και της συνεχούς δέσμευσής μας για την εξέλιξη της φροντίδας για όλα τα άτομα που πάσχουν από ΠΣ, και είμαστε ενθουσιασμένοι που η προσπάθεια αυτή έχει οδηγήσει σε μια πολυαναμενόμενη, ειδικά εγκεκριμένη θεραπευτή επιλογή για τους νεαρούς σε ηλικία ασθενείς».

Η έγκριση της φινγκολιμόδης για τον πληθυσμό ασθενών μικρότερης ηλικίας υποστηρίχθηκε από την PARADIGMS, μια διπλά τυφλή, τυχαιοποιημένη, πολυκεντρική μελέτη Φάσης III για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα της φινγκολιμόδης έναντι της ιντερφερόνης β-1α, ειδικά σχεδιασμένη για παιδιά και εφήβους με RMS. Το πρωτεύον καταληκτικό σημείο έδειξε ότι η φινγκολιμόδη μείωσε τον ρυθμό υποτροπών (ετησιοποιημένος ρυθμός υποτροπών) κατά περίπου 82% (p <0,001) σε περίοδο έως και δύο έτη σε σύγκριση με την ενδομυϊκή χορήγηση ιντερφερόνης β-1α σε παιδιά και εφήβους (ηλικίας 10 ετών και πάνω) με υποτροπιάζουσα ΠΣ. Το προφίλ ασφάλειας της φινγκολιμόδης σε αυτή τη μελέτη ήταν συνολικά συνεπές με εκείνο που παρατηρήθηκε σε προηγούμενες κλινικές μελέτες σε ενήλικες.

Σχετικά με τη μελέτη Φάσης ΙΙΙ PARADIGMS

Η μελέτη Φάσης III PARADIGMS (NCT01892722) είναι μία ευέλικτης διάρκειας (έως και δύο ετών), διπλά τυφλή, τυχαιοποιημένη, πολυκεντρική, μελέτη φάσης ΙΙΙ που αξιολογεί την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα της από του στόματος χορηγούμενης φινγκολιμόδης σε σύγκριση με την ιντερφερόνη β-1α σε παιδιά και εφήβους με επιβεβαιωμένη διάγνωση πολλαπλής σκλήρυνσης (ΠΣ), ακολουθούμενη από μια πενταετή ανοικτής σήμανσης φάση επέκτασης5. Στη μελέτη συμμετείχαν 215 παιδιά και έφηβοι με ΠΣ, ηλικίας από 10 έως κάτω των 18 ετών, με βαθμολογία στη Διευρυμένη Κλίμακα Κατάστασης Αναπηρίας (EDSS) από 0 έως 5,5. Οι ασθενείς τυχαιοποιήθηκαν για να λάβουν από του στόματος φινγκολιμόδη άπαξ ημερησίως (0,5 mg ή 0,25 mg, ανάλογα με το σωματικό βάρος των ασθενών) ή ιντερφερόνη β-1α, ενδομυικά.

Το πρωτεύον καταληκτικό σημείο της μελέτης ήταν η συχνότητα των υποτροπών στους ασθενείς που έλαβαν θεραπεία για διάστημα έως 24 μηνών (ετησιοποιημένος ρυθμός υποτροπών)5. Στα δευτερεύοντα καταληκτικά σημεία συμπεριλαμβάνονται ο αριθμός των νέων ή πρόσφατα διευρυμένων σε μέγεθος Τ2 βλαβών και ο αριθμός Τ1 βλαβών που προσλαμβάνουν γαδολίνιο, η ασφάλεια και οι φαρμακοκινητικές ιδιότητες της φινγκολιμόδης, τα οποία αξιολογήθηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια της θεραπευτικής περιόδου.

Η μελέτη Φάσης ΙΙΙ PARADIGMS διεξήχθη σε 87 κέντρα σε πάνω από 26 χώρες, και σχεδιάστηκε σε συνεργασία με τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ, τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων και τη Διεθνή Ομάδα Μελέτης για την Παιδιατρική Πολλαπλή Σκλήρυνση.

Σχετικά με την πολλαπλή σκλήρυνση

Η πολλαπλή σκλήρυνση (ΠΣ) είναι μια χρόνια διαταραχή του κεντρικού νευρικού συστήματος (ΚΝΣ) που διαταράσσει τη φυσιολογική λειτουργία του εγκεφάλου, των οπτικών νεύρων και του νωτιαίου μυελού, μέσω φλεγμονής και απώλειας ιστού. Στους ενήλικες, υπάρχουν τρεις μορφές ΠΣ: η Υποτροπιάζουσα Διαλείπουσα ΠΣ (RRMS), η Δευτεροπαθώς Προϊούσα ΠΣ (SPMS) και η Πρωτοπαθώς Προϊούσα ΠΣ (PPMS)7. Περίπου 85 τοις εκατό των ανθρώπων με ΠΣ πάσχουν από Υποτροπιάζουσα Διαλείπουσα ΠΣ, όπου το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στον υγιή ιστό. Στα παιδιά, σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις (περίπου 98%) η ΠΣ εμφανίζεται με τη μορφή RRMS. Στις ΗΠΑ, η ΠΣ προσβάλλει περίπου 400.000 ανθρώπους.

Σχετικά με τη φινγκολιμόδη στους ενήλικες

Η φινγκολιμόδη είναι μια από του στόματος, τροποποιητική της νόσου θεραπεία που είναι εξαιρετικά αποτελεσματική στον έλεγχο της ενεργότητας της υποτροπιάζουσας πολλαπλής σκλήρυνσης (RMS)10. Η φινγκολιμόδη προκαλεί αναστρέψιμη ανακατανομή των λεμφοκυττάρων, στοχεύοντας τόσο στις εστιακές όσο και στις διάχυτες βλάβες που προκαλεί η ΠΣ στο κεντρικό νευρικό σύστημα (ΚΝΣ). Η μακράς διάρκειας κλινικές μελέτες, τα δεδομένα από την καθημερινή κλινική πρακτική και η εμπειρία, έχουν καταδείξει ότι η θεραπεία με την φινγκολιμόδη μπορεί να ενταχθεί εύκολα στην καθημερινή ζωή των ασθενών με RMS, οδηγώντας σε υψηλή ικανοποίηση ως προς το θεραπευτικό αποτέλεσμα, σε μακροπρόθεσμη παραμονή των ασθενών στη θεραπεία και τελικά βελτιωμένα μακροπρόθεσμα θεραπευτικά οφέλη για τους ασθενείς με RRMS.

Η φινγκολιμόδη επιδρά σε τέσσερις κύριες παραμέτρους της ενεργότητας της RMS: τις υποτροπές, τις βλάβες στη μαγνητική τομογραφία, την εγκεφαλική συρρίκνωση (απώλεια εγκεφαλικού όγκου) και την εξέλιξη της αναπηρίας. Η αποτελεσματικότητά της σε όλες αυτές τις μετρήσεις φάνηκε επανειλημμένα με πολλαπλές ελεγχόμενες κλινικές μελέτες, καθώς και στην καθημερινή κλινική πρακτική. Οι μελέτες έχουν καταδείξει ότι η ασφάλεια και η υψηλή αποτελεσματικότητά της διατηρούνται μακροπρόθεσμα αποδεικνύοντας ότι η αλλαγή σε θεραπεία με τη φινγκολιμόδη κατά το δυνατόν νωρίτερα στην πορεία της νόσου μπορεί να είναι επωφελής για τη διατήρηση της λειτουργικότητας των ασθενών.

Η φινγκολιμόδη αποτελεί εγκεκριμένη θεραπεία πρώτης γραμμής στις ΗΠΑ για τις υποτροπιάζουσες μορφές της ΠΣ σε ενήλικες και στην Ε.Ε., έχει εγκριθεί ως θεραπεία για ενήλικες ασθενείς με υψηλής ενεργότητας υποτροπιάζουσα-διαλείπουσα ΠΣ (RRMS), η οποία ορίζεται είτε ως υψηλή ενεργότητα της νόσου παρά τη θεραπεία με μία τουλάχιστον τροποποιητική της νόσου θεραπείας είτε ως ταχέως εξελισσόμενη, σοβαρή RRMS.

Η φινγκολιμόδη έχει χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία περισσότερων από 231.000 ασθενών τόσο σε κλινικές δοκιμές όσο και στην μετεγκριτική φάση κυκλοφορίας της, με περίπου 536.000 έτη εμπειρίας των ασθενών3.

Σχετικά με τη Novartis στην πολλαπλή σκλήρυνση

Εκτός από τη φινγκολιμόδη, (τροποποιητής της S1P), το χαρτοφυλάκιο της Novartis για την πολλαπλή σκλήρυνση (ΠΣ) περιλαμβάνει την ιντερφερόνη β-1β, χορηγούμενη με υποδόρια ένεση, η οποία είναι εγκεκριμένη στις ΗΠΑ για τη θεραπεία των υποτροπιαζουσών μορφών της ΠΣ. Στην Ευρώπη, η ιντερφερόνη β-1β, είναι εγκεκριμένη για τη θεραπεία ασθενών με υποτροπιάζουσα-διαλείπουσα ΠΣ ή δευτεροπαθώς προϊούσα ΠΣ (SPMS) με ενεργή νόσο, καθώς και ασθενών που έχουν παρουσιάσει ένα κλινικά μεμονωμένο συμβάν ενδεικτικό της ΠΣ.
Επίσης, μελετώνται μόρια για την αποτελεσματικότητά τους στην ΠΣ όπως το BAF312 (σιπονιμόδη) και το ΟΜΒ157 (οφατουμουμάμπη), ένα υπό έρευνα πλήρως ανθρώπινο μονοκλωνικό αντίσωμα για την θεραπεία της υποτροπιάζουσας ΠΣ. Το ΟΜΒ157 στοχεύει στο μόριο CD20 και επί του παρόντος ερευνάται σε δύο πιλοτικές μελέτες φάσης III.