Καλά νέα για το προχωρημένο μελάνωμα από συνδυασμό φαρμάκων

  • Μαρία Τσιλιμιγκάκη
Η Novartis ανακοίνωσε δεδομένα από κλινική μελέτη Φάσεως ΙΙΙ τα οποία επιδεικνύουν σημαντικό όφελος επιβίωσης σε ασθενείς με προχωρημένο μελάνωμα θετικό στη μετάλλαξη BRAF V600E/K, όταν λαμβάνουν ως αγωγή πρώτης γραμμής το συνδυασμό dabrafenib και trametinib, εν συγκρίσει με αυτούς που λαμβάνουν μονοθεραπεία με dabrafenib. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης μετά από τριετία παρακολούθησης της COMBI-d, αντιπροσωπεύουν μία από τις μελέτες με τις μεγαλύτερες περιόδους παρακολούθησης της επιβίωσης έως σήμερα, σε ασθενείς με μελάνωμα θετικό στη μετάλλαξη BRAF V600E/K. Τα αποτελέσματα παρουσιάστηκαν στο 52ο Ετήσιο Συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας Κλινικής Ογκολογίας (ASCO).

«Η μετάλλαξη BRAF V600E/K παραμένει το κρίσιμο γενετικό χαρακτηριστικό του προχωρημένου μελανώματος που καθοδηγεί τις θεραπευτικές επιλογές των ασθενών», σύμφωνα με τον Keith T. Flaherty, MD, Director of the Henri and Belinda Termeer Center for Targeted Therapies, Massachusetts General Hospital Cancer Center and Professor of Medicine, Harvard Medical School. «Αυτά τα αποτελέσματα επιβεβαιώνουν ότι είναι δυνατόν να επιτευχθεί μακροχρόνια επιβίωση με τον εν λόγω συνδυασμό ο οποίος και θα πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπ’ όψιν για ασθενείς με προχωρημένο μελάνωμα θετικό στη μετάλλαξη BRAF. Αξιοσημείωτο είναι το εξαιρετικό αποτέλεσμα που επέτυχαν όσοι ξεκίνησαν με μικρότερο φορτίο νόσου κατά την ένταξή τους στη μελέτη».

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης COMBI-d επί 423 ασθενών, το κατ’ εκτίμηση ποσοστό επιβίωσης στα τρία χρόνια ήταν 44% για τους ασθενείς που λάμβαναν συνδυασμό Dabrafenib + Trametinib  (95% CI, 36.4%-50.5%) σε σύγκριση με  32% εκείνων που λάμβαναν μόνον Dabrafenib (95% CI, 25.4%-38.3%)1.  Υπήρξαν 26  ασθενείς οι οποίοι μεταπήδησαν από τη μονοθεραπεία στο σκέλος συνδυαστικής θεραπείας όταν ο συνδυασμός έδειξε σημαντικό όφελος ολικής επιβίωσης (ΣΕ) σε προηγούμενη ανάλυση. Εκτός αυτού, το κατ’ εκτίμηση ποσοστό τριετούς επιβίωσης χωρίς εξέλιξη της νόσου ήταν 22% (95%CI, 16.2%-28.0%) για το σκέλος της συνδυαστικής αγωγής και 12% (95%CI, 7.1%-18.0%) για το σκέλος της μονοθεραπείας. Στην ανάλυση ασθενών με φυσιολογικά επίπεδα γαλακτικής αφυδρογονάσης (LDH) και λιγότερες από τρεις εστίες της νόσου, το ποσοστό τριετούς επιβίωσης για το σκέλος συνδυαστικής αγωγής ήταν 62% (95%CI, 49.3%-72.0%) σε σύγκριση με 45% όσων λάμβαναν μόνο Dabrafenib (95%CI, 34.9%-55.1%)1. Στο προχωρημένο μελάνωμα, το επίπεδο LDH του ασθενούς έχει συχνά προγνωστική σημασία και μπορεί να αποτελέσει προβλεπτικό παράγοντα στην ανταπόκριση στη θεραπεία .

Τα αποτελέσματα ασφαλείας παρουσίασαν συνέπεια με το προφίλ που έχει παρατηρηθεί μέχρι σήμερα για τη συνδυαστική αγωγή και με το προφίλ που έχει παρατηρηθεί στη μονοθεραπεία με Dabrafenib. Δεν παρατηρήθηκαν νέα, ανησυχητικά σημεία. Οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες (≥20%) στο σκέλος της μελέτης με τον συνδυασμό των σκευασμάτων ήταν πυρεξία, κόπωση, ναυτία, πονοκέφαλος, ρίγη, διάρροια, εξάνθημα, πόνοι στις αρθρώσεις (αρθραλγία), υπέρταση, έμετος, βήχας και περιφερικό οίδημα.

«Η Novartis έχει δεσμευθεί στη βελτίωση των αποτελεσμάτων για ασθενείς με προχωρημένο μελάνωμα και είμαστε ικανοποιημένοι που βλέπουμε ότι τα δεδομένα δείχνουν πως παρατeίνουμε τη ζωή πολλών ασθενών στους οποίους χορηγούνται Dabrafenib + Trametinib », δήλωσε ο Alessandro Riva, MD, επικεφαλής Ανάπτυξης Ογκολογίας & Ιατρικών Υποθέσεων της Novartis για όλο τον κόσμο. «Τα δεδομένα αυτά αποτελούν, εξάλλου, ισχυρό παράδειγμα της σημασίας που έχουν οι ορθολογικά στοχευμένες θεραπείες και η αναγνώριση των ασθενών με μεγαλύτερες πιθανότητες να ωφεληθούν από τα φάρμακά μας για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο της τριετίας. Αυτή η θεραπευτική προσέγγιση δεν βοηθά μόνο να εξελιχθεί η άσκηση της ογκολογίας ακριβείας, αλλά είναι δυνατόν να αλλάξει εντελώς τη θεραπευτική αντιμετώπιση του καρκίνου».

 

Η COMBI-d είναι εγκριτική τυχαιοποιημένη, διπλά-τυφλή μελέτη Φάσης ΙΙΙ (NCT01584648) που συγκρίνει τον συνδυασμό του αναστολέα BRAF dabrafenib και του αναστολέα MEK trametinib με τη μονοθεραπεία με dabrafenib σε συνδυασμό με εικονικό φάρμακο σε ασθενείς με μη εγχειρήσιμο (στάδιο IIIC) ή μεταστατικό (στάδιο IV) δερματικό μελάνωμα θετικό στη μετάλλαξη BRAF V600E/K. Στη μελέτη τυχαιοποιήθηκαν 423 ασθενείς από ερευνητικά κέντρα της Αυστραλίας, της Ευρώπης, της Βόρειας και της Νότιας Αμερικής. Το πρωτεύον καταληκτικό σημείο αυτής της μελέτης ήταν η επιβίωση δίχως εξέλιξη της νόσου (PFS), ενώ στα δευτερεύοντα καταληκτικά σημεία συμπεριλαμβάνονταν η ολική επιβίωση, η συνολική ανταπόκριση, η διάρκεια ανταπόκρισης και η ασφάλεια. Υπήρξαν 26 ασθενείς οι οποίοι μεταπήδησαν από τη μονοθεραπεία στο σκέλος της συνδυαστικής θεραπείας όταν ο συνδυασμός έδειξε σημαντικό όφελος ολικής επιβίωσης σε προηγούμενη ανάλυση.

Στα τρία χρόνια της παρακολούθησης, ο συνδυασμός Dabrafenib + Trametinib  συνέχισε να επιδεικνύει όφελος στις μετρήσεις DoR και ORR, γεγονός που συμφωνεί με τα αποτελέσματα που παρουσιάστηκαν στην ανάλυση παρακολούθησης στο πέρας των δύο ετών. Τα αποτελέσματα ασφαλείας παρουσίασαν συνέπεια με το προφίλ που έχει παρατηρηθεί ως σήμερα για τον συνδυασμό και για το προφίλ του Dabrafenib σε μονοθεραπεία. Δεν παρατηρήθηκαν ανησυχητικά σημεία.

Το μελάνωμα

Το μεταστατικό μελάνωμα αποτελεί τον σοβαρότερο και πιο απειλητικό για τη ζωή τύπο καρκίνου του δέρματος και συσχετίζεται με χαμηλά ποσοστά επιβίωσης. Μόνον περίπου 20% των ατόμων επιβιώνουν για διάστημα πέντε τουλάχιστον χρόνων, αν διαγνωστούν στα όψιμα στάδια της νόσου. Κάθε χρόνο διαγιγνώσκονται περίπου 200.000 νέα περιστατικά μελανώματος σε όλο τον κόσμο, εκ των οποίων τα μισά περίπου παρουσιάζουν μεταλλάξεις BRAF. Η εν λόγω μετάλλαξη αποτελεί στόχο-κλειδί στη θεραπευτική αντιμετώπιση του μεταστατικού μελανώματος. Οι γονιδιακοί έλεγχοι είναι σε θέση να καθορίσουν αν ο όγκος παρουσιάζει μετάλλαξη BRAF.

Ο συνδυασμός Dabrafenib και Trametinib

Η συνδυασμένη χορήγηση Dabrafenib + Trametinib  σε ασθενείς με μη εγχειρήσιμο ή μεταστατικό μελάνωμα και μετάλλαξη BRAF V600E/K έχει εγκριθεί για τις ΗΠΑ, την ΕΕ, την Αυστραλία, τον Καναδά και άλλες χώρες.

Τα σκευάσματα Dabrafenib + Trametinib  στοχεύουν διαφορετικές κινάσες εντός της οικογένειας κινασών σερίνης/θρεονίνης – BRAF και MEK1/2, αντιστοίχως – στην οδό RAS/RAF/MEK/ERK, η οποία εμπλέκεται στον μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα (NSCLC) και στο μελάνωμα, μεταξύ άλλων τύπων καρκίνου. Όταν το Dabrafenib χρησιμοποιείται από κοινού με το Trametinib , έχει δειχθεί ότι ο συνδυασμός επιβραδύνει την αύξηση του καρκίνου περισσότερο από όσο κάθε φάρμακο χωριστά. Ο συνδυασμός Dabrafenib + Trametinib  διερευνάται επί του παρόντος σε υπό εξέλιξη πρόγραμμα κλινικών δοκιμών το οποίο αφορά διάφορους τύπους όγκων και διεξάγεται σε κέντρα μελέτης σε όλο τον κόσμο.

Το προφίλ ασφαλείας και αποτελεσματικότητας του συνδυασμού Dabrafenib + Trametinib  δεν έχει καθιερωθεί ακόμη παρά μόνο για την εγκεκριμένη ένδειξη.

Εκτός αυτού, τα σκευάσματα Dabrafenib + Trametinib  έχουν ένδειξη σε περισσότερες από 35 χώρες στον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ και της ΕΕ, ως μεμονωμένες δραστικές ουσίες για την αντιμετώπιση ασθενών με μη εγχειρήσιμο ή μεταστατικό καρκίνο και μετάλλαξη BRAF V600E/K.