Καινοτόμα φάρμακα: Συζήτηση για το κόστος- όφελος και την ανάγκη να έχουν πρόσβαση όσοι τα έχουν ανάγκη

  • Μαρία Τσιλιμιγκάκη
Μια νέα σχετικά ομάδα φαρμάκων που στοχεύει στην μείωση της χοληστερίνης σε ασθενείς με βαριά μορφή κληρονομικής υπερλιπιδαιμίας ή και προηγούμενα εμφράγματα που δεν αντιμετωπίζονται επαρκώς με τις συνήθεις από στόματος θεραπείες, αποτέλεσαν το αντικείμενο σοβαρής συζήτησης για την σχέση κόστους- οφέλους των νέων φαρμάκων και την ανάγκη πρόσβασης σοβαρά πασχόντων, σε δορυφορική συνάντηση στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Καρδιολογικού Συνεδρίου στη Βαρκελώνη.

Όπως είπε, ο καθηγητής Οικονομικών της Υγείας, Λίβεν Άντεμανς από το Πανεπιστήμιο Γκεντ του Βελγίου, τα συστήματα Υγείας χρειάζονται καινοτομίες που θα καλύπτουν σημαντικές ανάγκες, θα προσφέρουν οφέλη στους ασθενείς και θα είναι οικονομικά προσιτές και με καλή σχέση κόστους- οφέλους. Τα «κλειδιά» για δημιουργία μοντέλων με καλή σχέση κόστους- οφέλους είναι η συχνότητα εμφάνισης μιας νόσου, η πιθανότητα που έχεις να την αντιμετωπίσεις, το πόσο στοιχίζει για την αντιμετώπιση, τα οφέλη ανά κρούσμα και το κόστος του φαρμάκου.

Όταν μιλάμε για κόστος- όφελος των αναστολέων PCSK9, των νέων δηλαδή αναστολέων για τους οποίους έγινε και η συζήτηση, προηγούμενες μελέτες αλλά και η φετινή Fonarow έδειξαν ότι υπάρχει  πολύ καλή σχέση κόστους- οφέλους. Όσο μάλιστα αυξάνει η ανάγκη του ασθενούς για το φάρμακο, αυξάνει και το όφελος που τελικά αποκομίζεται σε Υγεία και χρήμα για το σύστημα.

Αυτό σημαίνει, είπε ο καθηγητής Άντεμανς ότι πρέπει να εντοπίζεται ο κατάλληλος ασθενής με αυστηρά κλινικά κριτήρια και να πληρώνεται η εταιρία μόνο όταν το φάρμακο αποδεικνύεται όντως χρήσιμο για τον ασθενή.

Στο ίδιο μήκος κύματος και ο καθηγητής Δημόσιας Υγείας, Καουσίκ Ρέϊ από το Imperial College του Λονδίνου που παρέθεσε το παράδειγμα της Μεγάλης Βρετανίας. Σύμφωνα με αυτό, συμπληρώνονται από τους θεράποντες ιατρούς λεπτομερή ερωτηματολόγια και εκτιμάται μέσω αυτών πόσο υψηλού κινδύνου είναι ο κάθε ασθενής ώστε να αποφασιστεί εάν θα του χορηγηθεί ο αναστολέας ή όχι.

Το να έχει ο κάθε ασθενής πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες όπως είναι οι αναστολείς PCSK9 είναι το σπουδαιότερο, είπε ο καθηγητής, και σε αυτό πρέπει να συνεργάζονται κλινικοί γιατροί, διαμορφωτές γνώμης, πολιτικοί, οικονομολόγοι Υγείας, ιατρικές εταιρίες και συστήματα ΗΤΑ. «Η συνεργασία όλων είναι το κλειδί, τόνισε, αλλά με στοιχεία που θα μαζέψουν οι κλινικοί γιατροί ώστε να είμαστε βέβαιοι ότι τα καινοτόμα αυτά φάρμακα τα λαμβάνουν μόνο όσοι τα έχουν μεγάλη ανάγκη».

Υπήρξαν βέβαια στο σημείο αυτό αντιδράσεις από γιατρούς που είχαν ως αντίλογο ότι πρόσβαση σε καινοτομία θα έπρεπε να έχουν όλοι οι ασθενείς και ότι δεν είναι πάντα εύκολο να διατηρείται λεπτομερές αρχείο για όλους όσους βλέπουν οι κλινικοί γιατροί στην καθημερινή άσκηση του επαγγέλματος ώστε να επιλέγονται μόνο οι απόλυτα κατάλληλοι για την λήψη της ακριβής αλλά σωτήριας θεραπείας.

Το ανθρώπινο μονοκλωνικό αντίσωμα που αναστέλλει την PCSK9, μία πρωτεΐνη που μειώνει την ικανότητα του ήπατος να απομακρύνει την LDL-C, δηλαδή την «κακή» χοληστερόλη, από το αίμα είναι ό,τι νεότερο στην αντιμετώπιση της χοληστερίνης για την αποφυγή καρδιολογικών επεισοδίων. Η αυξημένη LDL-C είναι μία παθολογική κατάσταση της χοληστερόλης ή/και των λιπιδίων στο αίμα και αναγνωρίζεται ως ένας μείζων παράγοντας κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο.