Αρθροπλαστική ελάχιστης παρεμβατικότητας και για το γόνατο

γράφει ο Δρ Ιωάννης Κ. Τσαρούχας
Διευθυντής Ορθοπαιδικής Κλινικής Μεγάλων Αρθρώσεων Ιατρικού Κέντρου Αθηνών

Αν για οποιοδήποτε λόγο επέλθει φθορά του χόνδρου κα του οστού κάτω από αυτόν, δημιουργείται αρθρίτιδα, μια πάθηση με εξελικτική πορεία και συμπτώματα που προοδευτικά επιδεινώνονται. Σταδιακά εμφανίζονται πόνος, οίδημα, δυσκαμψία, παραμόρφωση, και πιο σπάνια, αστάθεια και αδυναμία. Καθημερινές δραστηριότητες, όπως το περπάτημα και να ανεβαίνει ή να κατεβαίνει κανείς σκαλοπάτια, δυσχεραίνονται, καταλήγοντας σε σοβαρού βαθμού αναπηρία.

Υπάρχουν πολλές μορφές αρθρίτιδας, με κυριότερες την οστεοαρθρίτιδα και τη ρευματοειδή αρθρίτιδα. Παρουσιάζεται κυρίως σε προχωρημένη ηλικία, χωρίς να αποκλείεται κάποιες μορφές να εμφανιστούν και σε σχετικά νεαρά άτομα. Προδιαθεσικοί παράγοντες, εκτός από την ηλικία, είναι το σωματικό βάρος, επαναλαμβανόμενες κακώσεις είτε λόγω βαρείας εργασίας είτε λόγω έντονης αθλητικής δραστηριότητας, και η κληρονομικότητα.

Η διάγνωση γίνεται με την κλινική εξέταση και επιβεβαιώνεται με τον ακτινολογικό έλεγχο. Η θεραπεία στα αρχικά στάδια είναι συντηρητική, με φάρμακα και φυσιοθεραπεία. Σε προχωρημένες όμως καταστάσεις, η μόνη οριστική λύση είναι η χειρουργική αντιμετώπιση με ολική αρθροπλαστική γόνατος, δηλαδή αντικατάσταση της άρθρωσης με τεχνητή. Με τον τρόπο αυτό διορθώνεται η παραμόρφωση, αποκαθίσταται η λειτουργικότητα και υποχωρεί ο πόνος.

Με την πάροδο των ετών έχουμε συνεχή ανάπτυξη και εξέλιξη των υλικών όπως επίσης και των χειρουργικών τεχνικών. Από άποψη τεχνικής, η πιο σύγχρονη μέθοδος με τα καλύτερα λειτουργικά αποτελέσματα, είναι η αρθροπλαστική ελάχιστης επεμβατικότητας – MIS (minimal invasive surgery).

Με αυτή τη μέθοδο γίνεται μικρότερη τομή στο δέρμα (περίπου 8 εκατοστά) και λιγότερος τραυματισμός στα μαλακά μόρια, καθώς ο τένοντας του τετρακεφάλου δεν κόβεται, όπως γίνεται στην κλασική τεχνική, αλλά ανασηκώνεται με τη χρήση κατάλληλων εργαλείων. Αυτό είναι πολύ σημαντικό για την ανάρρωση του ασθενούς, καθώς ο τετρακέφαλος είναι ο μεγαλύτερος μυς του κάτω άκρου, υπεύθυνος για την έκταση του γόνατος και πολύ σημαντικός για κινήσεις όπως η βάδιση, το τρέξιμο, το άλμα και το βαθύ κάθισμα, αλλά και για την όρθια στάση του σώματος. Διατηρώντας επομένως την ακεραιότητα του τετρακεφάλου, επιτυγχάνεται ταχύτερη ανάρρωση. Επίσης, λόγω των περιορισμένων τραυματισμών στα μαλακά μόρια, η απώλεια αίματος είναι μικρότερη – σε ποσοστό 95% δεν χρειάζεται μετάγγιση- και ο μετεγχειρητικός πόνος σημαντικά μειωμένος σε σύγκριση με τις συμβατικές τεχνικές, επιτρέποντας την αντιμετώπισή του με απλά αναλγητικά.

Ο ασθενής κινητοποιείται (σηκώνεται από το κρεβάτι) την πρώτη μετεγχειρητική ημέρα, ενώ την τέταρτη ημέρα είναι έτοιμος να βγει από το νοσοκομείο. Ο χρόνος φυσικοθεραπείας στο σπίτι περιορίζεται περίπου στο μισό και έτσι, σε ένα περίπου μήνα ο ασθενής είναι έτοιμος να επιστρέψει σε φυσιολογικές δραστηριότητες, όπως περπάτημα, οδήγηση, αλλά και στην εργασία του.

Τέλος, υπάρχει πλέον η δυνατότητα για εξατομικευμένη ολική αρθροπλαστική γόνατος με τη βοήθεια ηλεκτρονικού υπολογιστή, η οποία συνδυαζόμενη με την τεχνική MIS έχει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα. Συγκεκριμένα, προ της επέμβασης γίνεται ειδικός ακτινολογικός έλεγχος και αποφασίζεται με ακρίβεια (μέσω ειδικού υπολογιστικού προγράμματος) ποια είναι η κατάλληλη πρόθεση για τον ασθενή, πράγμα το οποίο καθιστά το χειρουργείο πιο εύκολο και σύντομο, επιτυγχάνοντας ταυτόχρονα την τέλεια εφαρμογή των υλικών στα οστά του ασθενούς.

Με την τεχνική ελάχιστης παρεμβατικότητας MIS επιτυγχάνουμε και για την ολική αρθροπλαστική γόνατος αυτό που στη σύγχρονη εποχή είναι το ζητούμενο για κάθε είδους χειρουργική επέμβαση, δηλαδή ταχύτερη ανάρρωση με λιγότερες επιπλοκές και μικρότερη ταλαιπωρία του ασθενούς.