Αναπνέουμε ουσία που προκαλεί προβλήματα στους πνεύμονες

  • Iatropedia
Οι επιστήμονες ανακάλυψαν μια νέα οξειδωτική χημική ουσία που υπάρχει στην ατμόσφαιρα της Γης και η οποία με την αναπνοή μπαίνει στους πνεύμονες και προκαλεί αναπνευστικά προβλήματα. Η ίδια ουσία όμως επιδρά και στο κλίμα και έχει και θετικές, αλλά και αρνητικές επιπτώσεις. Πρόκειται για ένα είδος οξειδίου του καρβονυλίου, που αντιδρά χημικά με το διοξείδιο του θείου και σχηματίζει θειικό οξύ, το οποίο, όπως έχουν δείξει προηγούμενες έρευνες, αυξάνει την επιβλαβή όξινη βροχή, καθώς και τον σχηματισμό νεφών («ασπίδα» κατά της ανόδου της θερμοκρασίας), ενώ παράλληλα έχει αρνητικές αναπνευστικές επιπτώσεις στους ανθρώπους.

Η διεθνής ερευνητική ομάδα από τις ΗΠΑ, τη Γερμανία και τη Φινλανδία, με επικεφαλής τον Ρόι Λι Μόλντιν του πανεπιστημίου του Κολοράντο, που παρουσίασαν τα ευρήματά τους στο περιοδικό «Nature», ανακάλυψαν έναν άγνωστο μέχρι σήμερα χημικό τρόπο για τη δημιουργία του θειικού οξέος στην ατμόσφαιρα. Η εν λόγω ενδιάμεση ουσία, που οδηγεί στον σχηματισμό του θειικού οξέος, δημιουργείται από την αντίδραση του όζοντος με τα αλκένια, τα οποία ανήκουν στην οικογένεια των ακόρεστων υδρογονανθράκων και έχουν τόσο φυσική, όσο και ανθρωπογενή προέλευση.

«Ανακαλύψαμε ένα νέο και σημαντικό από ατμοσφαιρικής πλευράς οξειδωτικό μέσο. Το θειικό οξύ παίζει ουσιαστικό ρόλο στην ατμόσφαιρα της Γης, από τις οικολογικές επιπτώσεις της όξινης βροχής (σ.σ. που είναι επιβλαβής τόσο για τα πλάσματα της ξηράς όσο και της θάλασσας) έως τον σχηματισμό νέων σωματιδίων αερολυμάτων, που έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο κλίμα και την υγεία. Τα ευρήματά μας αναδεικνύουν μία νέα σχέση ανάμεσα στη βιόσφαιρα και στη χημεία της ατμόσφαιρας», ανέφερε ο Μόλντιν.

Συνήθως, η δημιουργία του θειικού οξέος στην ατμόσφαιρα γίνεται μέσω της χημικής αντίδρασης ανάμεσα στη ρίζα υδροξυλίου και στο διοξείδιο του θείου, με καταλύτη το φως του ήλιου που «πυροδοτεί» την όλη διαδικασία. Όμως, οι επιστήμονες άρχισαν να υποψιάζονται ότι υπήρχαν και άλλοι τρόποι παραγωγής του θειικού οξέος στην ατμόσφαιρα, όταν ανακάλυψαν ότι δημιουργείται και τη νύχτα χωρίς την παρουσία του ήλιου- καταλύτη.

Οι παρατηρήσεις στη φύση και τα εργαστηριακά πειράματά τους, που συνδύασαν όζον (υπάρχει παντού στην ατμόσφαιρα) με διοξείδιο του θείου και διάφορα αλκένια, έδειξαν ότι όντως παράγονται μεγάλες ποσότητες θειικού οξέος με εναλλακτικό τρόπο. Όπως είπαν οι ερευνητές, η ανακάλυψη αυτή έχει σημασία για τους κλιματολόγους, επειδή η μεγαλύτερη ποσότητα διοξειδίου του θείου που εκλύεται σήμερα στην ατμόσφαιρα (πάνω από το 90%), προέρχεται από την καύση ορυκτών καυσίμων στα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρισμού και σε άλλες βιομηχανίες. Ένα πολύ μικρότερο μέρος του διοξειδίου του θείου εκλύεται από τα ηφαίστεια και το φυτοπλαγκτόν των ωκεανών.

«Καθώς οι εκπομπές του διοξειδίου του θείου, της ουσίας από όπου προέρχεται το θειικό οξύ, αναμένεται να αυξηθούν παγκοσμίως στο μέλλον, η ανακάλυψή μας (σ.σ. για ένα νέο τρόπο παραγωγής θειικού οξέος από το διοξείδιο του θείου) θα επηρεάσει τον κύκλο του ατμοσφαιρικού θείου», επισήμανε ο Μόλντιν.

Από την άλλη, τα αερομεταφερόμενα σωματίδια θειικού οξέος, που έχουν διάφορα μεγέθη, παίζουν κεντρικό ρόλο στον σχηματισμό των σύννεφων, άρα η αύξησή τους στην ατμόσφαιρα μπορεί να δράσει θετικά, μετριάζοντας την υπερθέρμανση του πλανήτη λόγω της κλιματικής αλλαγής. Άρα η νέα ουσία από τη μία επιδεινώνει την όξινη βροχή και, από την άλλη, συμβάλλει σε ένα βαθμό στη συγκράτηση της θερμοκρασίας της Γης, καθώς τα δημιουργούμενα αυξημένα νέφη αντανακλούν μέρος των ηλιακών ακτίνων πίσω στο διάστημα.

Όταν όμως τα σωματίδια του θειικού οξέος είναι μικρού μεγέθους και βρίσκονται σε πολύ χαμηλό υψόμετρο, εισέρχονται στους πνεύμονες των ανθρώπων και προκαλούν αναπνευστικά προβλήματα.