Η επιστήμη εξήγησε το πώς και γιατί η θρησκεία “ικανοποιεί” τον εγκέφαλο ορισμένων ατόμων

  • Μιχάλης Θερμόπουλος
Αυτή η επιστημονική έρευνα θα έκανε τον Dr House της γνωστής τηλεοπτικής σειράς να χαμογελάσει με ικανοποίηση... Οι θρησκευτικές εμπειρίες μπορούν να ενεργοποιήσουν το κέντρο ανταμοιβής του εγκεφάλου με τον ίδιο τρόπο που το κάνει το σεξ, τα τυχερά παιχνίδια, τα ναρκωτικά και η μουσική, σύμφωνα με μια νέα επιστημονική έρευνα.

Συγκεκριμένα, επιστήμονες έκαναν μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου σε 19 νεαρά άτομα, τα οποία δήλωναν αφοσιωμένα στην θρησκεία τους και εκκλησιάζονται τακτικά, ενώ αυτά έκαναν διάφορες δραστηριότητες που είχαν σκοπό να ενισχύσουν τα πνευματικά τους συναισθήματα εκείνη την στιγμή.

“Όταν οι συμμετέχοντες είχαν εντολή να σκεφτούν έναν ‘σωτήρα’ της θρησκείας τους, ή το ότι θα είναι μαζί με τις οικογένειές τους για μια αιωνιότητα, ή για τις ‘επουράνιες ανταμοιβές’ από την άσκηση της θρησκείας τους, τότε ο εγκέφαλος και το σώμα τους έδειξαν κάποια ιδιαίτερα σημάδια”, δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Michael Ferguson, μεταπτυχιακός φοιτητής βιοτεχνολογίας στο πανεπιστήμιο της Γιούτα στις ΗΠΑ.

θρησκεία

Υποκειμενικά πνευματικά συναισθήματα σε όλη τη διάρκεια του πειράματος. Πάνω πίνακας: Απεικόνιση της διακύμανσης της πνευματικής εμπειρίας σε κάθε φάση του πειράματος σε σύγκριση με την βασική γραμμή συναισθημάτων κατά τις ιδιωτικές λατρευτικές πρακτικές και σκέψεις του κάθε συμμετέχοντα. Κάτω πίνακας: Μετά την μαγνητική τομογραφία οι συμμετέχοντες επέλεξαν μεταξύ 14 όρων που χρησιμοποιούνται ευρέως σε κηρύγματα από τους θρησκευτικούς τους ηγέτες, ώστε να ξεχωρίσουν εκείνο τον όρο που περιγραφεί καλύτερα τα πνευματικά συναισθήματα που αισθάνθηκαν κατά τη διάρκεια κάθε φάσης του πειράματος.

Όλοι οι συμμετέχοντες ήταν Μορμόνοι ιεραπόστολοι. Σχεδόν όλοι είπαν ότι βίωσαν αυθεντικά συναισθήματα ειρήνης και ψυχικής “ζεστασιάς” κατά τη διάρκεια του πειράματος. Πολλοί από αυτούς ήταν δακρυσμένοι στο τέλος της μαγνητικής τομογραφίας, όπως ανέφερε ο Ferguson και οι συνεργάτες του σε σχετικό δελτίο τύπου του πανεπιστημίου.

Εκτός από την ενεργοποίηση του κέντρου ανταμοιβής του εγκεφάλου, αυτά τα πνευματικά συναισθήματα, που ένιωσαν οι βαθιά θρησκόληπτοι συμμετέχοντες, προκάλεσαν αυξημένη δραστηριότητα σε μια περιοχή του εγκεφάλου που γίνονται οι διεργασίες της κρίσης, της εκτίμησης και την ηθικής συλλογιστικής, όπως απέδειξαν οι μαγνητικές τομογραφίες.

θρησκεία

Η ενεργοποίηση του εγκεφάλου που συνδέεται με την “πνευματική εμπειρία” καθώς οι συμμετέχοντες εκτελούσαν το πείραμα. [a] Περιοχές που σχετίζονται με το κέντρο ανταμοιβής στην εγκεφαλική νευροαπεικόνιση. [b,c,d] Η ενεργοποίηση του εγκεφάλου που συνδέεται με την “πνευματική εμπειρία” την στιγμή που οι συμμετέχοντες διάβαζαν θρησκευτικά λόγια (b, d) ή αγιογραφικά χωρία (c). Η χρωματική κλίμακα δείχνει την t-στατιστική απεικόνιση με σημαντικές περιοχές όπου ισχύει το q <0,05 ποσοστό λάθους. [e] Η δραστηριότητα στον αριστερό και δεξιό πυρήνα του εγκεφάλου πριν και μετά τις στιγμές της πιο ισχυρής πνευματικής αίσθησης κατά τη διάρκεια οπτικοακουστικών ερεθισμάτων. Οι μπλε περιοχές δείχνουν p <0.05 για δραστικότητα μεγαλύτερη από τη μέση τιμή.

Αν και η μελέτη δεν υποστηρίζει μια άμεση σχέση αιτίας-αποτελέσματος σε αυτή τη σύνδεση ανέμεσα στην θρησκεία και την εγκεφαλική λειτουργία, εντούτοις φάνηκε ότι οι έντονες θρησκευτικές σκέψεις ενίσχυσαν επίσης την εγκεφαλική δραστηριότητα σε περιοχές που σχετίζονται και με την εστίαση της προσοχής, σύμφωνα με τους συγγραφείς της μελέτης.
θρησκεία

Συνδυαστική ανάλυση που δείχνει την εγκεφαλική ενεργοποίηση, η οποία συνδέεται με την “πνευματική εμπειρία” κατά τη διάρκεια των τριών φάσεων του πειράματος. Τα χρώματα δείχνουν την σημαντική ενεργοποίηση κατά τη διάρκεια της κάθε επιμέρους φάσης. Η κάθε φάση είχε τιμή βάσης για την t-στατιστική το 3,69 που αντιστοιχεί σε μία τιμή p <0,001. Οι εικόνες ελήφθησαν τις MNI φέτες να κυμαίνονται σε διαστήματα 5-mm από y = -40 έως y = 40.

“Είμαστε μόλις στην αρχή του να κατανοήσουμε το πώς ο εγκέφαλος συμμετέχει σε εκείνες τις εμπειρίες που οι πιστοί/θρησκόληπτοι ερμηνεύουν ως ‘πνευματικές’, ‘θεϊκές’, ή ‘υπερβατικές’”, δήλωσε ο ένας εκ των συγγραφέων της μελέτης, ο δρ Jeff Anderson, νευροακτινολόγος στο πανεπιστήμιο.

Και πρόσθεσε: “Κατά τα τελευταία λίγα χρόνια οι τεχνολογίες απεικόνισης του εγκεφάλου έχουν ωριμάσει με τρόπους που να μας επιτρέπουν να προσεγγίσουμε επιστημονικά ανοιχτά ζητήματα που υπάρχουν εδώ και χιλιετίες (…) Η θρησκεία είναι ίσως το πιο ισχυρό μέσο του πώς οι άνθρωποι παίρνουν αποφάσεις που επηρεάζουν όλους μας, τόσο για καλό, όσο και για κακό. Η κατανόηση του τι συμβαίνει στον εγκέφαλο, ώστε να συμβάλει σε αυτές τις αποφάσεις είναι πραγματικά σημαντικό”.

Τα αποτελέσματα της έρευνας δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Social Neuroscience.

http://www.upi.com