«Βλέποντας» με… την γλώσσα!

  • Iatropedia
Το BrainPort, μια συσκευή η οποία μετατρέπει εικόνες σε ηλεκτρικούς παλμούς που γίνονται αισθητοί στην γλώσσα ως δονήσεις, πήρε την έγκριση από την αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων για χρήση από άτομα με σοβαρά προβλήματα όρασης.

Είναι φορητό, λειτουργεί με μπαταρίες και μοιάζει με ένα τετράγωνο πλαστικό «γλειφιτζούρι» –ταιριαστή παρομοίωση αν σκεφτεί κανείς ότι αυτή η συσκευή επιτρέπει σε τυφλούς να κινούνται στον χώρο «γευόμενοι το φως». Το επιστόμιο του BrainPort V100 που έλαβε την έγκριση της αμερικανικής FDA (στην Ευρώπη κυκλοφορεί από το 2013) «κάθεται» πάνω στην γλώσσα και συνδέεται ενσυρμάτως με μια μικροσκοπική βιντεοκάμερα τοποθετημένη στα ειδικά γυαλιά που φορά ο χρήστης.

Η βιντεοκάμερα καταγράφει εικόνες οι οποίες μετατρέπονται σε ηλεκτρικούς παλμούς και στέλνονται σε ηλεκτρόδια στο πλαστικό «γλειφιτζούρι» όπου και γίνονται αισθητά από την γλώσσα ως δονήσεις ή ως μούδιασμα. Με την κατάλληλη εκπαίδευση και εμπειρία χρήσης, ο κάτοχος της συσκευής μαθαίνει να ερμηνεύει τα σήματα που λαμβάνει στην γλώσσα αντιλαμβανόμενος το μέγεθος, το σχήμα και την θέση αντικειμένων μπροστά του, επιτρέποντας του ακόμη και να ξεχωρίζει αν αυτά κινούνται: το 69% των χρηστών της συσκευής μπόρεσαν μετά από έναν χρόνο εκπαίδευσης να αναγνωρίζουν αντικείμενα στα σχετικά τεστ.

Σύμφωνα με την κατασκευάστρια Wicab Inc. στο Middleton (WI), η χρήση του BrainPort V100 σε συνδυασμό με το ειδικό μπαστούνι ή εκπαιδευμένο σκύλο-οδηγό βελτιώνει την δυνατότητα «πλοήγησης» στον χώρο ενώ το μεγαλύτερο πλεονέκτημά του είναι ότι δεν επηρεάζει τα μάτια. Έτσι, σε περίπτωση μελλοντικών ιατρικών ανακαλύψεων, π.χ. καινοτόμες θεραπείες βλαστοκυττάρων, οι τυφλοί να μπορούν να εκμεταλλευθούν τις προόδους της επιστήμης.

Η τεχνολογία πίσω από το συγκεκριμένο βοήθημα βασίζεται στην αρχή της «αισθητικής υποκατάστασης», όπου σήματα μιας αίσθησης τροφοδοτούν τα αντίστοιχα κυκλώματα στον εγκέφαλο μίας άλλης. «Είναι ο εγκέφαλος που βλέπει, όχι τα μάτια» έλεγε ο εμπνευστής της θεωρίας της «αισθητικής υποκατάστασης» νευροεπιστήμων Δρ. Paul Bach-y-Rita ο οποίος απεβίωσε το 2006. Τα μάτια μας είναι απλώς οι αισθητήρες –αν πάθουν κάτι ή πάψουν να λειτουργούν, ένας άλλος αισθητήρας μπορεί να στείλει τις ζωτικές πληροφορίες στον εγκέφαλο.