Ο Γιάννης Μπασκόζος έδωσε το «στίγμα» της Ελλάδας για το προσφυγικό

  • Μαρία Τσιλιμιγκάκη
Ο γενικός γραμματέας Δημόσιας Υγείας, Γιάννης Μπασκόζος συμμετείχε με τον γενικό διευθυντή του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (Δ.Ο.Μ.), William Lacy Swing, με την γενική διευθύντρια του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ.) Dr. Margaret Chan, και λοιπούς εκπροσώπους κρατών – μελών, στο υψηλού επιπέδου πάνελ με θέμα «Μετανάστευση, κινητικότητα των ανθρώπων και παγκόσμια υγεία: ένα θέμα διπλωματίας και διακλαδικής εταιρικής σχέσης» που πραγματοποιήθηκε στη Γενεύη κατά την 106η Σύνοδο του Συμβουλίου του Διεθνή Οργανισμού Μετανάστευσης (ΔΟΜ).

Ο γενικός γραμματέας υπογράμμισε ότι η Ελλάδα αποτελεί τόπο που η προσφυγιά και η μετανάστευση είναι έννοιες αλληλένδετες με την ιστορία της. Η ανάδειξη από πλευράς Δ.Ο.Μ. του θέματος της διασύνδεσης της υγείας με τη μετανάστευση και η συνεργασία με τον Π.Ο.Υ. αποτελεί παράδειγμα για τη συνεργασία μεταξύ των χωρών που εμπλέκονται σ’ αυτή την πρωτοφανή ανθρωπιστική κρίση. Η αντιμετώπιση του μεταναστευτικού προβλήματος με αποτελεσματικό τρόπο, απαιτεί πρώτα απ’ όλα τη μελέτη του, την ανάλυση των δεδομένων που το αφορούν και την επιλογή εκείνων των πολιτικών που ταιριάζουν με τον καλύτερο τρόπο στη συγκεκριμένη περίπτωση και συγκυρία για υλοποίηση.

Ανέφερε ότι περίπου 2.000 πρόσφυγες ή μετανάστες έχουν τύχει νοσοκομειακής περίθαλψης με κόστη που υπερβαίνουν τις 800.000 ευρώ. Επιπλέον, κατά το τρέχον έτος έχει καταγραφεί αύξηση 42% σε διακομιδές του Εθνικού Κέντρου Άμεσης Βοήθειας (ΕΚΑΒ) σε σύγκριση με το 2014, ενώ η αύξηση αυτή κατά την περίοδο αιχμής (Ιούνιο έως Νοέμβριο) άγγιξε το 103%. Στη χώρα μας η καθολική πρόσβαση στην υγεία, αποτελεί δέσμευση και άμεσο στόχο για όλο τον πληθυσμό και για τους πρόσφυγες/μετανάστες.

Ενώ επεσήμανε ότι «Καταφεύγουμε σε ad hoc λύσεις και εκ των ενόντων, με ίδια μέσα καθώς δεν διαθέτουμε τη μέχρι σήμερα χρηματοδότηση από τα προβλεπόμενα ευρωπαϊκά ταμεία.»

Και πρόσθεσε ότι «δεσμευόμαστε όμως για τα ακόλουθα:
· Άμεση ενίσχυση των δημόσιων δομών υγείας στις περιοχές πρώτης υποδοχής με ιατρικό ,νοσηλευτικό και λοιπό προσωπικό μέσω  του Ευρωπαϊκού Ταμείου Εσωτερικής Ασφαλείας .
· Βελτίωση στον συντονισμό ανάμεσα στις δομές  του δημόσιου συστήματος υγείας, των ΜΚΟ και των άλλων διεθνών οργανισμών αλλά και των υπηρεσιών του δημόσιου  τομέα μεταξύ τους.
· Δημιουργία θεσμικού πλαισίου για την καταγραφή ,την εποπτεία και τον συντονισμό των ΜΚΟ για την πρόσβαση τους στο πεδίο και την παροχή υπηρεσιών υγείας .
· Καταγραφή και ορθολογική κατανομή υγειονομικού υλικού και φαρμάκων ανάμεσα στις δομές του συστήματος υγείας.
· Σημαντικός παράγοντας είναι η αξιοποίηση διαπολιτισμικών διαμεσολαβητών και υγειονομικών προσφύγων – μεταναστών.

· Βελτίωση της ιατροφαρμακευτικής κάλυψης για όλους τους πρόσφυγες και ντόπιους με παράλληλη τόνωση του αισθήματος ασφάλειας για τους ντόπιους .

Διαβάστε πιο κάτω την παρέμβαση του κ. Μπασκόζου:

Είμαι πολύ ικανοποιημένος και ιδιαίτερη τιμή για τη συμμετοχή μου σε ένα τόσο υψηλού επιπέδου πάνελ που  ο ΙΟΜ πραγματοποιεί  and  for the first bring health in the migration debate and bring migration in the health debate.Η διαρκής συνεργασία του Δ.Ο.Μ. με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας   που επιβεβαιώνεται με τη συμμετοχή της Γενικής Δ/ντριας του Π.Ο.Υ. κας Chan σήμερα   αποτελεί  παράδειγμα για τη συνεργασία και αλληλεγγύη μεταξύ των χωρών που βιώνουν τον τελευταίο χρόνο  τη μεγέθυνση των μεταναστευτικών ροών.

Η προσφυγική κρίση και η ανεξέλεγκτη αύξηση των ροών εκατομμυρίων ανθρώπων από τις χώρες του πολέμου και της πείνας προς της Ευρώπη , αποτελεί  μια σκληρή πραγματικότητα που σωστά έχει ανεβάσει το θέμα αυτό στην ευρωπαϊκή πολιτική ατζέντα και έχει θέσει  ως πολιτική προτεραιότητα την αποτελεσματική αντιμετώπιση του . Η διάσκεψη αυτή του ΔΟΜ επικεντρώνεται στην  υγειονομική φροντίδα των προσφύγων,  είναι μια πολύ καλή ευκαιρία για την έγκυρη και αξιόπιστη αποτίμηση της εμπειρίας των χωρών που εμπλέκονται σ’ αυτή την πρωτοφανή ανθρωπιστική κρίση .

Το ζητούμενο φυσικά είναι οι Σύνοδοι και οι Διασκέψεις να οδηγούν σε συγκεκριμένα μέτρα και σε συγκροτημένο πολιτικό σχέδιο διαχείρισης αυτού του μείζονος κοινωνικού προβλήματος που αφορά όλη την Ευρώπη και όχι μόνο τις χώρες υποδοχής.

Στην Ελλάδα, δεν ξεχνάμε τα μεταναστευτικά κύματα των συμπατριωτών μας στις αρχές του 20ου αιώνα και μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο προς τις ανεπτυγμένες χώρες. Εμείς δεν ξεχνάμε, επίσης, ότι μετά το 1922 η Ελλάδα έλαβε ένα μεγάλο κύμα προσφύγων από τη Μικρά Ασία. Επίσης μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου η Ελλάδα δέχθηκε εκατοντάδες χιλιάδες μεταναστών. Οι περισσότεροι από αυτούς έχουν ενσωματωθεί  στην κοινωνία μας. Ωστόσο, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε τα προβλήματα που αντιμετωπίσαμε και τα λάθη που έγιναν μετά από αυτό το κύμα των μεταναστών και των προσφύγων.

Θεωρούμε ότι η Ευρώπη που οικοδομήθηκε πάνω στις αρχές και τις αξίες της Δημοκρατίας , της Ελευθερίας , της Αλληλεγγύης , της Συνεργασίας και του Ανθρωπισμού , οφείλει να διασφαλίσει την αναγκαία πολιτική συνεννόηση και την κοινή δράση μπροστά στην τραγωδία που εκτυλίσσεται καθημερινά στο Αιγαίο Πέλαγος , στη Μεσόγειο Θάλασσα και στους χερσαίους δρόμους προς την Κεντρική Ευρώπη.

Επίσης δεν ξεχνάμε ότι και σήμερα άλλες χώρες της ευρύτερης περιοχής αλλά και της Αφρικανικής ηπείρου δέχονται τεράστιες πιέσεις από προσφυγικά και μεταναστευτικά ρεύματα.

Η Ελλάδα είναι η χώρα που υποδέχεται το 80% των προσφύγων και μεταναστών που κατευθύνονται προς την Ευρώπη. Το 70% από αυτούς τους απελπισμένους ανθρώπους είναι πρόσφυγες ( 62% από τη Συρία) , το 25% είναι παιδιά και το 16% είναι γυναίκες . Το κοινωνικό και επιδημιολογικό προφίλ αυτών των πληθυσμών έχει τροποποιηθεί το τελευταίο διάστημα και κυριαρχούν οι οικογένειες, τα βρέφη και τα μικρά παιδιά, οι έγκυες , οι ηλικιωμένοι . Προφανώς δεν υπάρχει ζήτημα «υγειονομικής βόμβας» και μεταδιδομένων λοιμωδών νοσημάτων αλλά ανάγκη προκαταρκτικού ελέγχου και επείγουσας υγειονομικής φροντίδας  ταλαιπωρημένων ανθρώπων.

Η Σύνοδος αυτή του ΙΟΜ έρχεται σαν συνέχεια της πολύ σημαντικής και επιτυχημένης διάσκεψης για την Μετανάστευση και την Υγεία που πραγματοποιήθηκε πριν δυο μέρες στη Ρώμη  και επικεντρώθηκε στην  υγειονομική φροντίδα των προσφύγων,  και στα συμπεράσματα που προκύπτουν από τη μέχρι τώρα εμπειρία των χωρών της περιοχής .Ο βασικός πυρήνας των συμπερασμάτων είναι η ανάγκη συνεργασίας και αλληλεγγύης, η ανάγκη διαμόρφωσης πρωτοκόλλων για την πρόληψη και την αγωγή προσφύγων –μεταναστών .Και η ανάγκη εύρεσης προσφορότερων τρόπων για ανταλλαγή δεδομένων ανάμεσα στις χώρες εισόδου διέλευσης και παραμονής των προσφύγων με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και στις πολιτισμικές ιδιαιτερότητες αυτών των ανθρώπων.

Η Ελλάδα βρίσκεται στη φάση που ετοιμάζει με νομοθετικές ρυθμίσεις και μεταρρυθμιστικές τομές την καθολική και ισότιμη πρόσβαση όλου του πληθυσμού στις δημόσιες Υπηρεσίες υγείας θεωρούμε ότι το δικαίωμα αυτό θα πρέπει να μπορούν να το απολαύσουν και οι προσερχόμενοι στη χώρα μας πρόσφυγες.

Η ανάπτυξη πολιτικών για την επαρκή αντιμετώπιση των υγειονομικών αναγκών των μεταναστών και των σχετικών ανισοτήτων στην υγεία αποτελούν προκλήσεις ζωτικής σημασίας για τη δημόσια υγεία των κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Περιφέρειας του Π.Ο.Υ. και είναι αλληλένδετη με την ασφάλεια της υγείας σε παγκόσμιο επίπεδο. Τα συστήματα υγείας καλούνται πλέον να αντιμετωπίσουν το μεγάλο κύμα μεταναστών με στόχο τόσο τη βελτίωση της υγείας τους και την αποφυγή του στιγματισμού.

Κατά τη διάρκεια αυτού του έτους η μεγάλη αύξηση των προσφυγικών ροών προς τα κ-μ της Ευρωπαϊκής Περιφέρειας και ειδικότερα της Ε.Ε. σημειώνει σημαντικές προκλήσεις για την ασφάλεια όπως επίσης για τη δημόσια υγεία και τα συστήματα υγείας. Η άμεση και αποτελεσματική διαχείριση της προσφυγικού ζητήματος γίνεται ευθύνη όλων των χωρών. Πρέπει να γίνει κατάλληλη αξιοποίηση του τεράστιου δυναμικού  για διασυνοριακές ανταλλαγές και συνεργασία προκειμένου να βρεθεί η βέλτιστη λύση για την αντιμετώπιση των υγειονομικών προβλημάτων που ανακύπτουν και την ενσωμάτωση των προσφύγων στην κοινωνία. Αυτό θα αποφέρει ευρύτερα οφέλη στην κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη των κρατών μελών.

Σε ότι αφορά την Ελλάδα, έχει αρχίσει η υλοποίηση της δέσμευσης μας για τη δημιουργία hot spots  και το Υπουργείο Υγείας έχει ολοκληρώσει την εκπόνηση σχεδίου δράσης για την υγειονομική κάλυψη των χώρων πρώτης υποδοχής και φιλοξενίας προσφύγων και μεταναστών .

Ενδεικτικά θα θέλαμε να αναφέρουμε ότι από την αρχή του έτους μέχρι σήμερα 700.000 πρόσφυγες και μετανάστες έφτασαν στη χώρα μας μέσω της θαλάσσιας οδού του Ανατολικού Αιγαίου. Πάνω από 3.500 πρόσφυγες εκτιμάται ότι έχουν χάσει τη ζωή τους ενώ ο μέσος όρος αφίξεων στην Ελλάδα, σε ημερήσια βάση, ξεπερνά τις 5.000.
Ο τραγικός απολογισμός σε ανθρώπινες ζωές καθώς και η υπέρμετρη επιβάρυνση που υφίστανται πολλά νησιά του Ανατολικού Αιγαίου από τα μαζικά προσφυγικά ρεύματα (υπερπολλαπλάσια του πληθυσμού τους), καθιστούν επιτακτική την ανάγκη για εξεύρεση μόνιμης και αποτελεσματικής λύσης.

Η καθολική και αδιάκριτη πρόσβαση στην υγεία, αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα για τους πρόσφυγες/μετανάστες και  προτεραιότητα για τη χώρα μας. Από πλευράς μας έχουμε  ανταποκριθεί στις τρέχουσες ανάγκες της υγειονομικής κάλυψης προσφύγων και μεταναστών, χωρίς να διαθέτουμε τη μέχρι σήμερα χρηματοδότηση από τα προβλεπόμενα ευρωπαϊκά ταμεία. Έτσι, καταφεύγουμε σε ad hoc λύσεις και εκ των ενόντων, με ίδια μέσα.
Περίπου 2.000 πρόσφυγες ή μετανάστες έχουν τύχει νοσοκομειακής περίθαλψης με κόστη που υπερβαίνουν τις 800.000 ευρώ. Επιπλέον, κατά το τρέχον έτος έχει καταγραφεί αύξηση 42% σε διακομιδές του Εθνικού Κέντρου Άμεσης Βοήθειας (ΕΚΑΒ) σε σύγκριση με το 2014, ενώ η αύξηση αυτή κατά την περίοδο αιχμής (Ιούνιο έως Νοέμβριο) άγγιξε το 103%.

Για την εκτίμηση και την αντιμετώπιση των ιατρικών αναγκών των προσφύγων χρησιμοποιείται το σύστημα διάγνωσης και έγκαιρου εντοπισμού ασθενών (triage) στα σημεία εισόδου του Ανατολικού Αιγαίου.

Οργάνωση ιατρείων σε ημερήσια βάση στα Προαναχωρησιακά Κέντρα Κράτησης, 24ωρη λειτουργία των ιατρείων στις προσωρινές Δομές Ανοιχτής Φιλοξενίας στην Αττική

Έχουν μεταφερθεί 2 Κινητές Μονάδες του Ερυθρού Σταυρού στην Μακεδονία, κοντά στο σημείο συγκέντρωσης των προσφύγων στα σύνορα με FYROM.

Η Γενική Γραμματεία Δημόσιας Υγείας, αξιοποιώντας την άμεση πληροφόρηση για τις τρέχουσες ανάγκες των προσφύγων σε συνεργασία με τον ΙΟΜ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή  υλοποίησε τη δημιουργία ενός ατομικού ταξιδιωτικού δελτίου υγείας για τους πρόσφυγες, το οποίο θα χρησιμοποιείται από όλους τους φορείς παροχής υγειονομικής φροντίδας. Στόχος της εν λόγω δράσης είναι η συμβολή της χώρας μας, στη συνεχή και απρόσκοπτη παροχή υγειονομικής φροντίδας μέχρι τον τελικό προορισμό των προσφυγικών ροών.  Παράλληλα εκκρεμεί και η αξιολόγηση ενός σύντομου δελτίου καταγραφής βασικών στοιχείων υγείας που επεξεργαστήκαμε με τους συνεργάτες του Π.Ο.Υ.

Έχει υπάρξει φροντίδα επάρκεια σε φάρμακα και υγειονομικό υλικό (π.χ εμβόλια, φυματίνη κ.α) και άμεση φαρμακευτική κάλυψη για τους πρόσφυγες με χρόνιες μη μεταδιδόμενες παθήσεις (π.χ διαβήτης)