Ατμοσφαιρική ρύπανση: ΣΟΚ από το πόσους σκοτώνει κάθε χρόνο – Μέτρα πρόληψης

  • Μιχάλης Θερμόπουλος
ατμοσφαιρική ρύπανση
Κάθε χρόνο περισσότεροι από 5,5 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως πεθαίνουν από παθήσεις που σχετίζονται με την ρύπανση του αέρα τόσο σε ανοιχτούς όσο και σε κλειστούς χώρους, σύμφωνα με μια νέα διεθνή επιστημονική έρευνα.

Η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι ένας «σιωπηλός δολοφόνος». Πάνω από τους μισούς θανάτους (το 55%) καταγράφονται στις ταχέως αναπτυσσόμενες και πολυπληθείς χώρες της Κίνας (1,6 εκατ. ετησίως) και της Ινδίας (1,3 εκατ. ετησίως). Ο κύριος «ένοχος» είναι τα μικροσκοπικά σωματίδια -γνωστά και ως ΡΜ2,5- που εκπέμπονται από εργοστάσια, μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, εξατμίσεις οχημάτων και απο την καύση ξύλων και άνθρακα.

Οι ερευνητές του προγράμματος «Παγκόσμια Επιβάρυνση Ασθενειών», με επικεφαλής τον Μάικλ Μπάουερ, καθηγητή της Σχολής Δημόσιας Υγείας του καναδικού Πανεπιστημίου της Βρετανικής Κολομβίας, που έκαναν τη σχετική ανακοίνωση στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Ένωσης για την Προώθηση της Επιστήμης (AAAS) στην Ουάσιγκτον, δήλωσαν ότι είναι επιτακτική ανάγκη πολλές χώρες να βελτιώσουν τον αέρα που αναπνέουν οι πολίτες τους.

Όπως είπε ο Μπάουερ, «υπάρχουν μέρες με τόση ρύπανση, που π.χ. στο Δελχί ή στο Πεκίνο ο αριθμός των μικροσωματιδίων ΡΜ2,5 ξεπερνά τα 300 γραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα, όταν θα έπρεπε να είναι 25-30 μικρογραμμάρια», δηλαδή είναι 1.200% πάνω από τα όρια ασφαλείας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.

Η εισπνοή τέτοιων στερεών ή υγρών σωματιδίων μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για καρδιοπάθεια, εγκεφαλικό, αναπνευστικά προβλήματα, ακόμη και καρκίνο. Αν και οι ανεπτυγμένες χώρες έχουν πάρει μέτρα κατά τις τελευταίες πέντε δεκαετίες που έχουν μετριάσει το πρόβλημα, στις αναπτυσσόμενες προβλέπεται να συνεχίσει να αυξάνεται ο αριθμός των θανάτων λόγω ρύπανσης κατά τις επόμενες δύο δεκαετίες, εκτός και ληφθούν άμεσα και δραστικά μέτρα από τις κυβερνήσεις τους.

Σύμφωνα με την μελέτη, η ατμοσφαιρική ρύπανση προκαλεί περισσότερους θανάτους ετησίως από ό,τι άλλοι παράγοντες κινδύνου, όπως ο υποσιτισμός, η παχυσαρκία, το αλκοόλ, τα ναρκωτικά και το ανασφαλές σεξ. Η ρύπανση είναι τέταρτη κατά σειρά αιτία σε αριθμό θανάτων, πίσω από την υπέρταση, την κακή διατροφή και το κάπνισμα.

Η ατμοσφαιρική ρύπανση συνδέεται με αύξηση του κινδύνου πρόωρου θανάτου

Έρευνα από την Ιατρική Σχολή και το Ιατρικό Κέντρο Langone του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό περιβαλλοντικής υγείας «Environmental Health Perspectives», έδειξε ότι τα σωματίδια του αέρα είναι όντως επιβλαβή για την υγεία, αυξάνοντας τη γενική θνησιμότητα, κυρίως τους θανάτους από καρδιαγγειακές νόσους, καθώς και τους θανάτους από αναπνευστικές παθήσεις στους μη καπνιστές.

Συγκεκριμένα, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι ακόμη και μια μικρή αύξηση στην ποσότητα των μικροσκοπικών σωματιδίων 2,5 ΡΜ στην ατμόσφαιρα (π.χ. έως 10 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα) έχει ως συνέπεια μια αύξηση κατά 3% των θανάτων από οποιαδήποτε αιτία και, ειδικότερα, μια αύξηση κατά 10% των θανάτων από καρδιά. Μεταξύ των μη καπνιστών, ο κίνδυνος πρόωρου θανάτου αυξάνει κατά 27% λόγω αναπνευστικών παθήσεων.

Τι πρέπει να προσέχετε

Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα άτομα με αναπνευστικές και καρδιαγγειακές παθήσεις και γενικότερα τα άτομα που είναι ευαίσθητα στην ατμοσφαιρική ρύπανση συνίσταται να παραμένουν σε εσωτερικούς χώρους και να αποφεύγουν την κυκλοφορία στο εξωτερικό περιβάλλον.

Και αν αυτό είναι πρακτικώς αδύνατο να γίνει επί καθημερινής βάσης, τουλάχιστον πρέπει να γίνεται τις ημέρες εκείνες που τα επίπεδα σωματιδίων στον αέρα ξεπερνούν τα επιτρεπτά όρια ασφαλείας, όπως γίνεται συχνά-πυκνά το καλοκαίρι με το νέφος στις μεγαλουπόλεις.

Επίσης συνίσταται στα παραπάνω άτομα, καθώς και στα παιδιά, τις ημέρες με αυξημένη ατμοσφαιρική ρύπναση να αποφεύγουν την έντονη σωματική άσκηση, η οποία μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό της αναπνευστικής οδού και να οδηγήσει σε αναπνευστικά προβλήματα.