2nd Health Innovation Conference: Επαναστατικές Τεχνολογίες Αλλάζουν το «τοπίο» στην Υγεία

  • Μαρία Τσιλιμιγκάκη
Καινοτόμες λύσεις σε όλο το φάσμα των υπηρεσιών υγείας που επιτρέπουν να πετύχουμε περισσότερα και καλύτερα αποτελέσματα, δίνοντας τα ίδια ή και λιγότερα χρήματα, αναδείχθηκαν στο πλαίσιο του 2nd Health Innovation Conference (#hic18). Το συνέδριο με τίτλο «Πώς αξιολογούμε την καινοτομία στην Υγεία;» διοργανώνεται από την Ethos Events σε συνεργασία με το περιοδικό Pharma & Health Business και το portal πολιτικής υγείας και φαρμάκου virus.com.gr.

Ανεκμετάλλευτη ευκαιρία για την ανάπτυξη της καινοτομίας στη χώρα μας αποτελούν οι συμπράξεις μεταξύ Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα, πρακτική που αποτελεί προτεραιότητα σε όλο τον αναπτυγμένο κόσμο για την παραγωγή πλούτου και νέων θέσεων εργασίας, όπως αναδείχθηκε από τους ομιλητές και το α΄ Στρογγυλό Τραπέζι του 2nd Health Innovation Conference.

«Οι ΣΔΙΤ συνδυάζοντας το δημόσιο ενδιαφέρον με την έρευνα και ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα, έχουν ανανεώσει στάσιμα έργα και έχουν οδηγήσει σε καινοτόμες λύσης για διάφορες βιομηχανίες, ιδιαίτερα του φαρμάκου» επισήμανε ο Χαράλαμπος-Φίλιππος Ιωσηφίδης, Managing Partner Europe, Iota Omega Ventures Pte Ltd., χαρακτηρίζοντας απαραίτητη τη συνεργασία στο πεδίο της υγείας στο σύγχρονο κόσμο.

Όπως εξήγησε, οι ΣΔΙΤ βελτιώνουν την πρόσβαση και την έκταση, τα ίδια κεφάλαια και την αποτελεσματικότητα, ενώ προσφέρουν τη δυνατότητα ρύθμισης και αύξησης της υπευθυνότητας.  Παράλληλα, συμβάλουν στη βελτίωση της ποιότητας των προσφερόμενων υπηρεσιών, στην υιοθέτηση καλών πρακτικών από τον ιδιωτικό τομέα, ενώ παρέχουν πρόσβαση σε καλύτερη τεχνολογία και έμψυχο δυναμικό.

«Στο χώρο της βιοτεχνολογίας οι μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες υπολογίζεται ότι επενδύουν κάθε χρόνο σε κοινά προγράμματα έρευνας και καινοτομίας με τα πανεπιστήμια πάνω από 65 δις δολάρια (outsourcing)» ανέφερε ο καθηγητής Φαρμακολογίας Αχιλλέας Γραβάνης, συμπληρώνοντας πως το 60% των φαρμάκων στις ΗΠΑ και το 20% στην Ευρώπη έχει αναπτυχθεί σε ακαδημαϊκά ερευνητικά εργαστήρια. Η Ελλάδα, αντίστοιχα, έχει φέρει 1,1 δις ευρώ από ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα την τελευταία 5ετία.

«Ιδεοληψίες και αναχρονισμοί έχουν κρατήσει το ελληνικό πανεπιστήμιο περίκλειστο και σε απόσταση από το οικονομικό γίγνεσθαι και την επιχειρηματικότητα» εκτίμησε ο καθηγητής, τονίζοντας την ανάγκη η χώρα να είναι παρούσα σε αυτή την έκρηξη επενδύσεων. Σύμφωνα με το Φώτη Σακελλαρίδη, CEO Qualia Pharma, τα περισσότερα σύγχρονα βιοτεχνολογικά προϊόντα, αποτελούν έργο συνεργασιών της Ακαδημίας με την Βιομηχανία. «Στην Ελλάδα, παρόλο που το γνωσιακό κεφάλαιο είναι μεγάλο, οι συνεργασίες αυτές βρίσκονται σε πρώιμο στάδιο χωρίς συγκεκριμένο πλαίσιο και αφορούν μεμονωμένες πρωτοβουλίες εταιριών και Ιδρυμάτων» διευκρίνισε.

Μία από αυτές είναι η Qualia Pharma η οποία έχει σήμερα σε ανάπτυξη περισσότερα από 15 τέτοια καινοτόμα βιοτεχνολογικά έργα. Σύμφωνα με τον Ευάγγελο Λιάτσικο, καθηγητή Ουρολογίας, κυρίαρχο πρόβλημα της χώρας δεν είναι η έλλειψη καινοτομίας, αλλά το brain-drain. «Η καινοτομία χρειάζεται καινοτόμα μυαλά. Τα μυαλά που παράγουν την καινοτομία και την αξιολογούν φεύγουν» εξήγησε. Ένα ακόμη πρόβλημα για τον καθηγητή είναι οι ελάχιστες μελέτες που διεξάγονται στον ελλαδικό χώρο, καθώς και η απουσία αξιολόγησης των νέων τεχνολογιών με αποτέλεσμα συχνά η εμπορική προώθηση να προηγείται.

«Στη λαπαροσκοπική χειρουργική η εξέλιξη είναι διαρκής. Παρά ταύτα επιβλήθηκε η ρομποτική χειρουργική, που δεν έχει όφελος για τον ασθενή παρά μόνο την άνεση του χειρουργού» ανέφερε ενδεικτικά, σημειώνοντας πως ήδη σε κάποιες χώρες σταδιακά κόβεται το reimbursement της επεμβατικής τεχνολογίας.  «Μόνο ο γνώστης της τεχνολογίας μπορεί να δώσει τα θετικά και τα αρνητικά μίας τεχνολογίας. Δυστυχώς οι αποφάσεις στην Ελλάδα δεν παίρνονται από τους γνώστες» κατέληξε.

Κοινός τόπος των ομιλητών η διαπίστωση πως, ο λόγος για τον οποίο δεν αξιοποιούμε τις υπάρχουσες δυνατότητες είναι η απουσία του κατάλληλου «οικοσυστήματος».

Ο Παναγιώτης Ζουμπουλάκης, Κύριος Ερευνητής του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, εκτιμά ότι τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα θα πρέπει να διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο τόσο στην παραγωγή νέας γνώσης όσο και στην προώθηση της βιο-επιχειρηματικότητας.  «Η διευκόλυνση των συνεργασιών, η ενδυνάμωση της μετακίνησης εξειδικευμένου προσωπικού μεταξύ ακαδημίας & επιχειρήσεων και η δημιουργία επιχειρηματικής κουλτούρας σε νέους επιστήμονες, είναι ορισμένες από τις βασικές προϋποθέσεις του οικοσυστήματος» τόνισε. Χαρακτηριστικά, μάλιστα, αναφέρθηκε στο παράδειγμα μεταπτυχιακής ειδίκευσης στη βιο-επιχειρηματικότητα του προγράμματος «ΒΙΟΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ». Για τον Α. Γραβάνη, στο πλαίσιο οικοδόμησης αυτού του οικοσυστήματος, κομβικής σημασίας είναι η αυτοδυναμία των πανεπιστημίων. Τράπεζες και ιδιώτες θα πρέπει, επίσης, να δουν τις ευθύνες τους. «Να δημιουργήσουν τα κατάλληλα επενδυτικά εργαλεία (venture capitals) για την χρηματοδότηση κοινών ερευνητικών έργων και κοινών εταιριών τεχνοβλαστών (spinoffs, startups) μέσα στα πανεπιστήμια και τα Eρευνητικά μας Kέντρα».

Στην ίδια κατεύθυνση ο Χ. Ιωσηφίδης, εκτίμησε πως η παθολογία της καινοτομίας δεν βρίσκεται στα πανεπιστήμια και στον ιδιωτικό τομέα, αλλά στα «γρανάζια» του κράτους. «Οι καθυστερήσεις σε πρόβλεψη κόστους και χρόνου υλοποίησης, δημιουργούν διάφορα προβλήματα, τα οποία ωστόσο μπορούμε να λύσουμε με τα εργαλεία που υπάρχουν, κάνοντας management όλων των ενδιαφερομένων πλευρών» πρόσθεσε κι αναφέρθηκε στις λύσεις που μπορεί να προσφέρει η Iota Omega Ventures.

«Η εταιρία δραστηριοποιείται στο χώρο της διαχείρισης των εταίρων σε μεγάλα προγράμματα και μπορεί να βοηθήσει στην πρόβλεψη κόστους και χρόνων υλοποίησης ώστε αυτοί να είναι ρεαλιστικοί και όχι εκτός προγράμματος και υπεραισιόδοξοι. Ταυτόχρονα, μπορεί να βοηθήσει μικρές εταιρίες που θέλουν να μπουν σε συνεργατικά σχήματα ώστε να μπορέσουν να πάρουν με μεγαλύτερη ασφάλεια περισσότερα χρήματα και να επιτύχουν πιο γρήγορα  και πιο ουσιαστικά τους στόχους τους».

To HIC18 πραγματοποιείται με την αιγίδα του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδας, της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας και του PhRMA Innovation Forum Ελλάδας.

Χαιρετίζοντας στο συνέδριο ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ, Ολύμπιος Παπαδημητρίου, υπογράμμισε την ανάγκη ενός μίγματος διεύρυνσης της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που θα αλλάξουν την πορεία των πραγμάτων και την νοοτροπία των εταίρων που συμμετέχουν στο σύστημα. «Οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις είναι απολύτως απαραίτητες γιατί αν δεν τις υλοποιήσουμε το συντομότερο δυνατό, θα ακυρώσουμε την όποια ανάσα θα δώσει βραχυπρόθεσμα η διεύρυνση της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης.

Το καλύτερο που θα πετύχουμε θα είναι να μεταθέσουμε το πρόβλημα στο κοντινό μέλλον. Η διεύρυνση της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης εδώ και τώρα είναι απαραίτητη γιατί μόνο έτσι θα εξασφαλιστεί τη χρονιά που διανύουμε η βιωσιμότητα των εταιριών και όσα αυτή συνεπάγεται, δηλαδή θέσεις εργασίας, ομαλή τροφοδοσία της αγοράς, συνέχιση των αναπτυξιακών δράσεων όπως κλινικές μελέτες και παραγωγικής διαδικασία» ανέφερε σχετικά.

Από την πλευρά του ο Μάκης Παπαταξιάρχης, πρόεδρος PIF Ελλάδας, δήλωσε:

«Η καινοτομία για το φαρμακευτικό κλάδο αποτελεί στρατηγική επιλογή με απόλυτο τρόπο. Ταυτόχρονα, είναι προϋπόθεση ανάπτυξης και όρος επιβίωσης σε συνεχώς, ιστορικά μεταβαλλόμενες συνθήκες», προσθέτοντας πως η επίτευξη των στόχων και ο προσανατολισμός του φαρμακευτικού κλάδου απαιτούν γενναίες αποφάσεις καθώς και την υιοθέτηση των κορυφαίων, διαθέσιμων επιστημονικών και τεχνολογικών επιλογών και δεδομένων.

«Η χρηματοδότηση οφείλει να είναι αντάξια των υψηλών προσδοκιών ενός κόσμου, με βελτιωμένο και διαφορετικό καθεστώς υγειονομικής περίθαλψης» ανέφερε, τονίζοντας  πως η φαρμακευτική καινοτομία είναι ικανή και αναγκαία συνθήκη ώστε οι ασθενείς να ζουν καλύτερες και περισσότερες μέρες ποιοτικής ζωής. «Στην Ελλάδα του σήμερα, όπου οι ανάγκες μεγεθύνονται, και όπου η κοινωνική και οικονομική κατάσταση οξύνουν και διογκώνουν τα προβλήματα, η καινοτόμος φαρμακευτική βιομηχανία δηλώνει παρούσα με κατηγορηματικό τρόπο» κατέληξε.

Στα οφέλη της τεχνολογίας blockchain, η οποία επιτρέπει την αποθήκευση και το διαμοιρασμό δεδομένων από πολλούς χρήστες με ένα πιστοποιημένα ασφαλή τρόπο, αναφέρθηκε ο Γιώργος Κλέτσας, Manager Technologies Greece & Balkans IQVIA.

«Αυτή η νέα μέθοδος μπορεί να βοηθήσει σε σύνθετα προβλήματα όπως ο ηλεκτρονικός φάκελος ασθενούς, τα πλαστά φάρμακα και η αλυσίδα εφοδιασμού των φαρμάκων, αλλά και να λειτουργήσει ως καταλύτης για την εισαγωγή της τεχνητής νοημοσύνης σε ακόμα περισσότερες εκφάνσεις της Υγείας» εξήγησε. Χαρακτηριστικά ανέφερε ότι ήδη η IBM Watson Health έχει υπογράψει μια ερευνητική πρωτοβουλία με την αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) με στόχο τον καθορισμό ασφαλούς, αποτελεσματικής και κλιμακούμενης ανταλλαγής δεδομένων για την υγεία, χρησιμοποιώντας τεχνολογία blockchain.

Στο παράδειγμα της GIVMED μέσω της οποίας έχουν «σωθεί» 20.000 συσκευασίες φαρμάκων (αξίας 200.000 ευρώ) σε δύο χρόνια, αναφέρθηκε από την πλευρά του ο Θανάσης Βράτιμος, Συνιδρυτής και Υπεύθυνος Ανάπτυξης της οργάνωσης. Κάθε χρόνο στην Ελλάδα, 2.300.000 συμπολίτες μας ζουν κάτω από τα όρια της φτώχειας και την ίδια στιγμή τουλάχιστον 34.000.000 κουτιά φαρμάκων λήγουν. «Τα προγράμματα του οργανισμού, στοχεύουν στη γεφύρωση αυτού του χάσματος» επισήμανε. Αυτό γίνεται μέσω μίας ειδικής πλατφόρμας για τη δωρεά φαρμάκων μεταξύ κοινωφελών φορέων, καθώς και τη δωρεά φαρμάκων από πολίτες και φαρμακοβιομηχανίες.

Στις προοπτικές των διασπαστικών τεχνολογιών, οι οποίες κερδίζουν έδαφος στον χώρο της υγείας, αναφέρθηκε με τη σειρά του ο Αναστάσιος Ρεντούμης, Manager Υπηρεσιών Υγείας, Innovation Manager & Πρόεδρος ΜΚΟ Σ.Ο.Φ.

«Οι ανάγκες για την επίλυση προβλημάτων ιδιαίτερα στον χώρο της υγιούς και ενεργούς γήρανσης δημιουργούν επιπλέον χώρο για την πιλοτική εφαρμογή τους» διευκρίνισε, εκτιμώντας ότι σε βάθος 10ετίας θα εκτοπίσουν προϊόντα και υπηρεσίες που σήμερα είναι στην καρδιά της λειτουργίας των συστημάτων υγείας. «Παρόλα αυτά, οι νέες λύσεις, δημιουργούν και νέα προβλήματα τόσο σε παγκόσμιο όσο και σε Ευρωπαϊκό επίπεδο» σημείωσε. Αυτές, όπως εξήγησε, έχουν να κάνουν με το πλήθος των δεδομένων και την ποιότητα τους, την αξιολόγηση των δεδομένων υγείας, την διαλειτουργικότητα εφαρμογών σε έναν ενιαίο, ολοκληρωμένο ηλεκτρονικό φάκελο, θέματα πιστοποίησης των εφαρμογών, καταλήγοντας «Σε αυτό το πλαίσιο, είναι επιτακτικό ένα στρατηγικό σχέδιο για την ηλεκτρονική υγεία και την καινοτομία που να αντιμετωπίζει τις νέες προκλήσεις».

Την ίδια ώρα, συναρπαστικές είναι οι εξελίξεις που αναμένονται στην καρδιολογία και στην καρδιαγγειακή ιατρική ευρύτερα την επόμενη 25ετία. «Τα  κύρια πεδία αυτής της εξέλιξης είναι οι μικρές συσκευές (miniaturization), το digital health και η απεικόνιση. Οι εξελίξεις αυτές θα καθορίσουν όχι μόνο την ιατρική σαν ατομικό επίπεδο αλλά ευρύτερα τα θέματα υγείας» ανέφερε ο καθηγητής Καρδιολογίας, Πάνος Βάρδας. Οι εξελίξεις αυτές θα συμβάλλουν αναμφισβήτητα στην επέκταση της ζωής, αλλά θα πρέπει να εξεταστούν σχετικά με το κόστος τους και τη διαθεσιμότητα των ασφαλιστικών ταμείων να πληρώσουν ανθρώπους που θα ζουν περισσότερο, τόνισε ο καθηγητής.

Tα οφέλη της υιοθέτησης σύγχρονων προτύπων οργάνωσης των εφοδιαστικών αλυσίδων στο 401 ΓΣΝΑ ανέδειξε από την πλευρά του ο Σωτήρης Τσιάφος –Τσιάρας, Στρατιωτικός Φαρμακοποιός.

Στο νοσοκομείο είναι σε εξέλιξη πιλοτικό έργο αυτοματοποίησης της διακίνησης των επεμβατικών ιατροτεχνολογικών προϊόντων, με τη χρήση του διεθνούς συστήματος προτύπων GS1. «Σκοπός είναι να δίνεται η δυνατότητα ακριβούς καταγραφής της απαραίτητης πληροφορίας (κωδικός, παρτίδα/serial number) σε κάθε στάδιο της διακίνησης τους στο νοσοκομείο, από την παραλαβή μέχρι την ανάλωση τους» σημείωσε. Με τον τρόπο αυτό βελτιώνεται όχι μόνο η αποδοτικότητα της εφοδιαστικής αλυσίδας, αλλά κυρίως η ασφάλεια των ασθενών, καθώς «εξασφαλίζεται ότι δε θα χρησιμοποιηθεί ακατάλληλο ή υπό ανάκληση προϊόν, ενώ είμαστε σε θέση άμεσα να γνωρίζουμε ποιο είδος (παρτίδα/serial number) χρησιμοποιήθηκε σε ποιο ασθενή».

Η κλινική αποτελεσματικότητα, η παραγωγικότητα, η λειτουργική και οικονομική αποδοτικότητα και η ικανοποίηση του ασθενή επιβάλλουν νέες απαιτήσεις στην στοχοθέτηση της Διαχείρισης Βιοϊατρικής Τεχνολογίας (ΒΙΤ), ανέφερε ο Σπύρος Γκίκας, Γενικός Διευθυντής Ελλάδας και Κύπρου της GE Healthcare. «Η Ιατρική Τεχνολογία ανταποκρίνεται στις ανάγκες αυτές συνεισφέροντας επιλογές προκειμένου να διευκολύνουν τις νέες προσεγγίσεις στην Διαχείριση της ΒΙΤ» επισήμανε. «Αρκεί η αξιολόγησή της να επιτρέψει την διάχυση και υιοθέτησή της στο χώρο της Υγείας».